Kodeks postępowania
Jednym ze sposób, w jaki turyści mogą zmniejszyć swój wpływ na środowisko jest dawanie przykładu: nocowanie w hotelikach wykorzystujących panele słoneczne do podgrzewania wody czy posiadających piece opalane naftą zamiast drewnem to przykłady dla innych turystów i zachęta dla właścicieli hotelików do stosowanie tych samych rozwiązań.
Nawet drobne gesty mają znaczenie. Zbierając śmieci znalezione na szlaku dajesz przykład miejscowej ludności, która być może dotychczas nie myślała o wpływie wyrzucania śmieci na środowisko naturalne.
Postępując zgodnie z kilkoma prostymi zasadami sprawisz, że twój pobyt w górach pozostawi tylko miłe wspomnienia wśród lokalnej ludności!
Przed wyjazdem
- Zalecane wyposażenie:
- Ciepła odzież (w odpowiedniej ilości)
- Butelka plastikowa wielokrotnego użytku
- Mydło biodegradowalne
- Jodyna i pastylki smakowe w celu uzdatniania wody pitnej (Witamina C neutralizuje smak jodyny)
W czasie trekkingu
Śmieci:
- Zabieraj ze sobą swoje śmieci lub wyrzucaj śmieci w sposób odpowiedzialny. Nie zapominaj o drobnych śmieciach takich jak: folia, niedopałki papierosów i plastikowe opakowania. Pamiętaj, że puszki aluminiowe rozkładają się 80-100 lat a butelki plastikowe 450 lat, a podczas rozkładu do wód gruntowych przedostają się szkodliwe substancje chemiczne
- Zbieraj śmieci leżące na szlaku. Jeśli nie możesz ich zabrać poza obszar twojej wędrówki, zabierz je do najbliższego miejsca, gdzie można zostawić śmieci
- Robiąc zakupy w lokalnych sklepach nie bierz od sprzedawcy plastikowych torebek
- Nie zakopuj śmieci - niszczy to glebę i powoduje erozję, a zakopane śmieci mogą zostać wykopane zwierzęta, które mogą się nimi zranić lub zatruć
- Minimalizuj ilość śmieci poprzez mniejszą ilość opakowań i zabieranie tylko takiej ilości żywności, jaka jest ci potrzebna. Używaj opakowań wielokrotnego użytku lub toreb z materiału
- Zużyte baterie zabierz do swojego kraju
- Szanuj lokalne przepisy
Wyżywienie:
- Jedz w lokalnych restauracjach i próbuj lokalnej kuchni
- Nie kupuj butelkowanej wody na szlaku
- Jeśli woda w strumieniach, studniach i kranach nie jest zdatna do picia, oczyść wodę jodyną lub za pomocą przenośnego filtra. Korzystaj z butelki wielokrotnego użytku
- Najłatwiejszym i najtańszym sposobem uzdatniania wody jest użycie jodyny. Smak jodyny można zneutralizować tabletkami smakowymi np. witaminą C
- Korzystaj z hosteli i hotelików, które jako opału używają nafty i biogazu zamiast drewna
- Jeśli wędrujecie większą grupą, starajcie się zamawiać ten sam rodzaj potraw w tym samym czasie tak, aby osoby przygotowujące posiłki mogły zużyć jak najmniejszą ilość paliwa do gotowania
- Kupuj produkty wyprodukowane na miejscu i płać za nie godziwą cenę
- Nigdy nie wyrzucaj śmieci do ognia służącego do gotowania – jest to poważne naruszenie tabu
- Podczas biwakowania korzystaj z nafty, alkoholu czy kartuszy z gazem do gotowania i noś ze sobą zapas paliwa
- Jeśli korzystasz z gazu w pojemnikach jednorazowego użytku, zabierz puste pojemniki ze sobą
Ogniska:
- Nie używaj drewna do gotowania i ogrzewania na terenie rezerwatów
- Palenie ognisk nie jest wskazane nawet, jeśli nie jest zabronione – zbieranie drewna prowadzi do przerzedzenia lasów a zaprószenie ognia jest jedną z głównych przyczyn pożarów
- Dopilnuj, aby wszyscy uczestnicy trekkingu zabrali wystarczającą ilość ciepłej odzieży w wyższe partie gór - palenie ogniska nie będzie wtedy konieczne
Nieczystości:
- Korzystaj z miejscowych toalet, a w przypadku ich braku zakop nieczystości: wykop małą dziurę (o głębokości 15 cm) w odległości co najmniej 100 m od źródła wody. Przykryj nieczystości glebą i kamieniami. Jeśli jest śnieg, kop aż do gleby
- Zachęcaj tragarzy do korzystania z toalet
- Zużyty papier toaletowy powinien zostać zakopany lub spalony. Jeśli jesteś w stanie przyjąć lokalną technikę podcierania się („ręka i woda"), tym lepiej.
- Korzystając z toalety w hostelu czy hoteliku, wyrzucaj zużyty papier toaletowy do specjalnego kubełka
Pranie i zmywanie:
- Jeśli to możliwe, unikaj hosteli i hotelików, które używają drewna na opał. Korzystaj z ciepłej wody podgrzewanej panelami słonecznymi
- Nie używaj detergentów i pasty do zębów bezpośrednio w źródłach wody nawet jeśli są biodegradowalne
- Do kąpieli używaj mydła biodegradowalnego. Korzystaj z pojemników na wodę lub wiader w odległości co najmniej 50 m od źródła wody
- Zużytą wodę (po praniu czy zmywaniu) wylej tak, aby mogła w całości i powoli wsiąknąć w glebę
- Umyj naczynia 50 m od źródła wody korzystając z piasku czy śniegu zamiast detergentów
- Odkrywanie części ciała podczas kąpieli jest obraźliwe. Używaj zasłonki, ręcznika czy namiotu kąpielowego. Podczas kąpieli w gorących źródłach kobiety powinny być ubrane t-shirt
Erozja:
- Trzymaj się wytyczonych ścieżek – schodzenie ze szlaku może zniszczyć roślinność i przyczynić się do erozji gleby
- Nie depcz i nie zbieraj roślin
Ochrona przyrody:
- Nie kupuj produktów wykonanych z zagrożonych gatunków
- Nie dokarmiaj dzikich zwierząt – w ten sposób może dojść do rozprzestrzeniania się chorób a zwierzęta staną się zależne od dokarmiania
- Nie zabijaj gryzoni i innych szkodników
- Nie zostawiaj resztek jedzenia. Trzymaj zapasy z dala od zasięgu zwierząt
- Nie bierz udziału w polowaniach
Kultura:
- W Nepalu ludzie pozdrawiają się tradycyjnym „Namaste!" składając ręce jak do modlitwy, na wysokości klatki piersiowej. Czasem ludzie chcą uścisnąć dłoń na powitanie (szczególnie jeśli pracują w branży turystycznej), ale generalnie unikaj dotykania ludzi, szczególnie płci przeciwnej
- Ubieraj się odpowiednio. Kobiety powinny zakrywać kolana i ramiona, gdyż odsłanianie ich uznawane jest za obraźliwe, szczególnie w miejscach kultu religijnego. Dlatego należy unikać koszulek z wykrojonymi rękawami czy spodni z odpiętymi nogawkami. Mężczyźni mogą nosić spodnie do kolan, powinni jednak unikać odsłaniania klatki piersiowej
- Unikaj publicznego okazywania czułości
- Zawsze pytaj ludzi o zgodę na sfotografowanie ich i szanuj ich decyzję. Wiele osób nie chce być fotografowanych ze względów osobistych, kulturowych czy ze względu na przesądy
- Szanuj lokalne tradycje i zachowuj się właściwie w miejscach kultu religijnego
- Przed wejściem do świątyni buddyjskiej zdejmij obuwie
- W przypadku świątyń hinduistycznych zasady mogą się różnić w zależności od świątyni. Do niektórych świątyń nie będziesz mógł wejść w ogóle, a do niektórych będziesz mógł pod warunkiem, że najpierw zdejmiesz obuwie itd. Szanuj obowiązujące zasady!
- Nigdy nie kieruj podeszwy stopy w stronę ludzi czy świętych posągów – jest to bardzo obraźliwe
- Kupuj lokalne pamiątki za godziwą cenę – wspierasz w ten sposób lokalne rękodzieło. Nie kupuj artefaktów historycznych czy religijnych, które stanowią dziedzictwo kulturowe Nepalu
- Nie kupuj pamiątek zrobionych z zagrożonych gatunków fauny czy flory np. nie kupuj pamiątek zawierających kość słoniową
- Zachęcaj lokalną ludność do odczuwania dumy z ich kultury
- Nie rozdawaj dzieciom długopisów, słodyczy i innych rzeczy – to zachęca je do żebrania. Rozdawanie słodyczy dzieciom, które na co dzień nie czyszczą zębów jest bezmyślne i nieodpowiedzialne. Dawanie pieniędzy w zamian za zebrane kwiatki jest nielegalne we wszystkich Parkach Narodowych. Zamiast tego zalecane jest wsparcie w postaci edukowania czy szkolenia miejscowej ludności lub wsparcie finansowe organizacji charytatywnych
- Jeśli chcesz dać pieniądze, wesprzyj organizację lub kogoś, kto może z uzyskanych środków wesprzeć lokalną społeczność zgodnie z jej potrzebami
- Czasem dawanie prezentów czy pieniędzy jest wskazane np. w klasztorze, świątyni, z okazji ślubu czy podczas imprezy kulturalnej. Jeśli znajdziesz się w sytuacji, w której będziesz musiał wręczyć prezent, skorzystaj z pomocy Nepalczyka, który doradzi ci, jaki prezent jest stosowny do okazji. Sposób wręczenia prezentu jest czasem równie ważny jak sam prezent, więc upewnij się, że jesteś świadom obowiązującej etykiety
- Jeśli nie jesteś lekarzem, nie podawaj leków miejscowej ludności
- Nie jedz lewą ręką i nie podawaj nią rzeczy. Ludność Himalajów je tylko prawą ręką a lewa ręka uznawana jest za nieczystą. Podawaj żywność prawą ręka a lewej ręki używaj w ograniczonym stopniu
- Pieniądze czy prezenty wręczaj obiema dłońmi na znak szacunku, ewentualnie możesz wręczyć prawą ręką dotykając lewą ręką prawego łokcia
- Unikaj dotykania ustami obrzeża butelki, wlewaj płyn bezpośrednio do ust
- Naucz się języka nepalskiego w takim stopniu, w jakim to tylko jest możliwe i posługuj się podstawowymi zwrotami w kontakcie z miejscową ludnością
- W miejscu publicznym nie kłoć się, nie pij zbyt dużo alkoholu i nie wszczynaj bójek. Przejawy agresji działają na twoją niekorzyść
- Na podejściach czy trudniejszych odcinkach szlak może być zatłoczony. Przyjętą zasadą jest ustępowanie drogi osobom idącym pod górę. Poza tym ustąp drogi osobom pracującym na szlaku np. tragarzom
Wejście na prywatne posesje:
- Jeśli biwakujesz na terenach zamieszkałych, uzyskaj od właściciela posesji zgodę na biwak
- Wiele szlaków prowadzi przez ogródki i pola znajdujące się przy domostwach – szanuj własność prywatną
- Przejście przez prywatną posesję bez zgody właściciela jest dozwolone jeśli droga publiczna jest w tym miejscu niedostępna, ale pod warunkiem, że zostały przez ciebie zachowane zasady bezpieczeństwa i ochrony środowiska
- Przed wejściem do czyjegoś domu zdejmij buty
- Miejsce, w którym przyrządza się posiłki jest często uznawane za święte, więc upewnij się, czy możesz wrzucić do paleniska swoje śmieci
Zakończenie podróży
- Jeśli jesteś zadowolony z trekkingu, stosowne jest danie napiwku obsłudze. Przewodnik może ci doradzić, jaka kwota napiwku jest właściwa i jak wręczyć pieniądze
